13 hondenrassen vergeleken: slimme Collie, coole Hovawart
Finse onderzoekers hebben 13 hondenrassen vergeleken met behulp van gestandaardiseerde testen. Border Collie of Hovawart, Cocker Spaniel, Mechelaar of Golden Retriever: ze vertoonden allemaal speciale kenmerken.
Golden Retrievers worden beschouwd als bijzonder vriendelijk, Collies als slim en Hovawarts als kalm. Deze en andere rastypische neigingen zijn bevestigd door een Fins onderzoek met gedragstests op ongeveer 1000 honden, zoals de onderzoeksgroep onder leiding van gedragsonderzoeker Saara Junttila van de Universiteit van Helsinki rapporteerde in de "Scientific Reports".
De honden, minstens 40 per ras, waren tussen de één en acht jaar oud en werden voornamelijk particulier als huisdier gehouden. Om ze te motiveren om mee te doen, kregen ze de uren ervoor geen eten. Tijdens het testen kregen ze hun favoriete snacks of een speeltje als ze enthousiaster waren. De serie testen, ontwikkeld door een van de onderzoekers, werd door haar en andere ervaren experimentators uitgevoerd volgens een gestandaardiseerd protocol. Voorafgaand aan de eigenlijke testrondes waren er oefenrondes om de dieren vertrouwd te maken met de taken.
De eerste paar minuten telden: De dieren gedroegen zich verschillend bij het begroeten van de onbekende vrouwelijke proefpersonen. Golden Retrievers en Hovawarts waren het minst angstig of agressief. Maar terwijl de Retriever de vreemdeling meestal vriendelijk begroette, reageerde de Hovawart eerder onverschillig. Angstig of agressief gedrag was het meest typerend voor de Sheltie en de Spaanse Waterhond. Een opgewonden begroeting kwam het meest voor bij de Australian Kelpie, en de Labrador Retriever was ook niet vreemd aan levendige begroetingen.
Na afloop werd er een activiteitenmeter aan de halsband bevestigd. Daarna mocht de hond loslopen en de onbekende omgeving verkennen, een kamer van ongeveer 30 vierkante meter. Cocker spaniels en Belgische herders (Mechelaars) gingen het vaakst op verkenning, shelties het minst vaak; zij bleven het liefst bij hun mensen.
Nu kwamen de eigenlijke testen (hier zijn een paar video-voorbeelden). Toen de favoriete snack in een doorzichtig bakje werd gedaan, stak ongeveer 80 procent van de Border Collies zonder mankeren hun neus door de daarvoor bestemde opening. Bij de Mechelaars lukte dit maar voor iets minder dan 60 procent; ze slaagden er echter bijna allemaal in om binnen drie minuten rond een hek te lopen. Daarentegen slaagde meer dan 20 procent van de Golden Retrievers daar niet in. Van de succesvolle dieren deden Golden en Labrador Retrievers er het langst over; Border Collie, Australian Shepherd, Duitse Herder en Mechelaar bereikten het snelst hun bestemming. Volgens de activiteitsmeter bewoog de Mechelaar ook het meest en de Hovawart het minst.
Onder de Duitse en Belgische herders waren er ook meer dieren die probeerden om zelfstandig een afgesloten voedseldoos te openen. De Kelpie, Golden Retriever, Australian Shepherd en Border Collie waren het meest geneigd om menselijke hulp te zoeken. De dieren hadden twee minuten om een oplossing te vinden - maar tevergeefs, want de doos kon niet worden geopend. Australische herders en Border Collies bleken bijzonder volhardend: bijna 80 procent van hen bleef de hele tijd staan. Bij de cocker spaniels gaf meer dan een op de twee het op voordat de twee minuten om waren.
Een andere test bestond uit het testen van het begrip van menselijke gebaren. Hiervoor wezen de mensen met een arm, been of blik in de richting van een van de twee potten, waarin de honden altijd het gehoopte voedsel vonden. Gemiddeld volgden ze de aanwijzingen van de mens ongeveer 80 procent van de tijd, met nauwelijks verschil tussen de rassen. De verschillen waren groter toen de mens naar de lege pot wees: in totaal vertrouwde ongeveer 40 procent van de dieren minstens één keer op de verkeerde hint. Bij de Cocker Spaniels deed meer dan een op de twee dat, terwijl bij de Hovawarts slechts een op de vijf dat deed.
Net als in eerdere onderzoeken waren er geen significante verschillen in testen van het kortetermijngeheugen en logisch denken, melden de onderzoekers. Ze sluiten echter niet uit dat er wel verschillen kunnen zijn: De steekproef was niet representatief voor alle hondenrassen, noch voor andere landen en culturen, en het waren voornamelijk dieren die actief waren in de Finse hondensport.
Een deel van de verschillen zou daarom te maken kunnen hebben met trainingseffecten, geven Junttila en haar collega's toe. Ze geloven echter dat er ook aangeboren verschillen waren tussen de rassen. Apporterende en herdershonden oriënteerden zich bijvoorbeeld heel erg op mensen, in overeenstemming met de taken waarvoor ze gefokt waren. Herdershonden zoals de Border Collie hebben ook een hoge mate van impulscontrole nodig, terwijl snuffelhonden zelfstandig moeten kunnen handelen.
"Veel van onze resultaten weerspiegelen de oorspronkelijke en huidige functies van de rassen," schrijven de auteurs. Sommige verschillen kunnen echter niet op deze manier worden verklaard, zoals die tussen verschillende herdershonden of tussen golden en Labrador retrievers. Daarom is het belangrijk om "de gedragsverschillen tussen individuele rassen te onderzoeken in plaats van tussen rasgroepen".
Maar zelfs als een ras meer of minder vatbaar is voor een bepaald gedrag: Je kunt hieruit geen conclusies trekken over het individuele dier. Ten eerste zijn de verschillen binnen een ras minstens zo groot als die tussen de rassen. Bovendien worden aangeboren neigingen overschaduwd door vele andere invloeden. Elke hond heeft zijn eigen individuele temperament, wordt gevormd door vroege socialisatie-ervaringen en niet in de laatste plaats door het gedrag van zijn mensen.
Spectrum van de wetenschap
Wij zijn partners van Spektrum der Wissenschaft en willen goed onderbouwde informatie toegankelijker maken voor jou. Volg Spektrum der Wissenschaft als je de artikelen leuk vindt.
[[small:]]
Cover image: Shutterstock, Michal Ninger / Het karakter van de Hovawart wordt vaak beschreven als zelfverzekerd. (symbolische afbeelding)
Deskundigen uit wetenschap en onderzoek doen verslag van de huidige bevindingen op hun gebied - deskundig, authentiek en begrijpelijk.