Hoe darmbacteriën de ziekte van Alzheimer kunnen voorspellen
Veel mensen met Alzheimer hebben ook last van maag- en darmproblemen. Dit verband tussen de degeneratieve ziekte in de hersenen en een verstoorde darmflora zou de behandeling van Alzheimer in de toekomst echter vooruit kunnen helpen.
Zoals zo vaak het geval is, is ook de darm betrokken bij de ziekte van Alzheimer. Om precies te zijn: de samenstelling van de darmflora. Veel Alzheimer patiënten hebben symptomen die terug te voeren zijn op een verstoring in de bacteriesamenstelling van de darmen. Een studie heeft nu aangetoond dat deze dysbiose (verstoring van de darmflora) kan worden opgespoord nog voordat de eerste Alzheimersymptomen optreden. Het spannende hieraan is dat de darmflora niet alleen een vroegtijdig waarschuwingssysteem zou kunnen zijn voor het begin van de ziekte, maar zelfs nuttig zou kunnen zijn voor de behandeling of preventie van Alzheimer.
Wat is oorzaak, wat is gevolg?
De cruciale vraag hier is vergelijkbaar met die van de kip en het ei. Wat was er eerst? Veroorzaken de veranderingen in de darmflora de symptomen in de hersenen, of leiden de afzettingen in de hersenen die typisch zijn voor de ziekte van Alzheimer tot een verstoring in de darmflora? Hierover bestaan verschillende hypotheses, maar die zijn nog niet bevestigd.
In het huidige onderzoek werden ontlastingmonsters geanalyseerd van 164 senioren die hadden deelgenomen aan een (ander) onderzoek naar de vroege opsporing van Alzheimer. De proefpersonen waren ten tijde van het onderzoek symptoomvrij. Bij 49 van hen werd echter een vroeg stadium van Alzheimer vastgesteld met behulp van bewezen detectiemethoden. In dit vroege stadium van de ziekte was het darmmicrobioom van de getroffenen al veranderd. De verstoring van de darmflora staat dus aan het begin van de ziekte. Deze studie kan echter geen antwoord geven op de vraag of dit de oorzaak is.
Darmmicrobioom screenen om Alzheimer te diagnosticeren
Onafhankelijk hiervan zou de verandering in de darmflora in een vroeg stadium van de ziekte gebruikt kunnen worden om de ziekte van Alzheimer te diagnosticeren door ontlastingmonsters te screenen. De hoop is dat medicamenteuze behandeling van het verstoorde darmmicrobioom ook het verloop van de ziekte van Alzheimer kan beïnvloeden. Onderzoek hiernaar staat echter nog in de kinderschoenen. In het beste geval zou een vroege diagnose van de samenstelling van de darmbacteriën het ontstaan van dementie kunnen voorkomen.
De auteurs hebben al een volgende studie aangekondigd, waarin ze gaan onderzoeken of de veranderingen in de darmflora een trigger of gevolg zijn van de ziekte van Alzheimer.
Coverfoto: Foto door Polina Tankilevitch/Pexels
Wetenschapsredacteur en bioloog. Ik hou van dieren en ben gefascineerd door planten, hun mogelijkheden en alles wat je ermee kunt doen. Daarom is mijn favoriete plek altijd buiten - ergens in de natuur, het liefst in mijn wilde tuin.