Achtergrond
Kunstdruk - Deel 3: Papier
van Samuel Buchmann
Kunstdruk - Deel 1: Drukkers
19/2/2024
Vertaling: machinaal vertaald
Ik wil mijn foto's op papier zien en me in het konijnenhol van de kunstdruk storten. In het eerste deel van deze serie neem ik twee A2-printers onder de loep en bekijk ik kritisch of het de moeite waard is.
Gedrukte foto's wegen zwaar. Ze laten genadeloos elke fout in een opname zien. In ruil daarvoor ben ik trotser op geslaagde foto's en kijk ik er vaker naar. Ik merkte dit allemaal toen ik vorig jaar tijdens een reis analoge foto's maakte. De afdrukken voelden belangrijker dan de stortvloed aan digitale beelden op harde schijven. Ze waren tastbaar.
Maar de nerd in mij was ongelukkig met de kwaliteit van de afdrukken. Fijne structuren waren troebel en de foto's hadden een kleurzweem. Ik heb hetzelfde gevoel als ik digitale foto's laat afdrukken door online aanbieders. Ze zien er bijna nooit uit zoals ik me had voorgesteld. Als ik ze in de zonnige woonkamer ophang, vervagen ze ook snel.
Als ik een betere kwaliteit en meer controle wil, moet ik ze zelf afdrukken - op de juiste manier. Maar is dat de moeite waard? In deze driedelige serie neem ik je mee in het konijnenhol van kunstdruk. Eerst alles over de basis en printers.
Wat betekent fine art afdrukken?
Fijn kunstdrukwerk kan worden vertaald als "fine art printing". De luchtige term wordt over het algemeen opgevat als afdrukken van hoge kwaliteit met inkt die lang meegaat op papier van hoge kwaliteit. Een foto op goedkoop glanzend papier van een vierkleuren frank multifunctional is geen fine art print. Marketingbeloften die dit beweren zijn onzin.
Wat kenmerkt een goede fine art print:
Of je dit allemaal nodig hebt hangt af van het gebruik van de afdrukken: als je alleen een kiekje van je vakantie op de koelkast wilt prikken, heb je geen fine art kwaliteit nodig. De situatie is anders als je je foto's wilt tentoonstellen, verkopen of archiveren. Dan is alleen het beste goed genoeg en moeten de foto's lang meegaan.
Beperkte mogelijkheden voor thuisgebruik
De keuze aan fotoprinters met pigmentinkten is beperkt. Epson en Canon hebben de markt stevig in handen. Voor professionals zijn er apparaten van beide fabrikanten waarmee je enorme foto's kunt afdrukken. De Epson SureColor SC-P9500 kan bijvoorbeeld papier van 112 centimeter breed afdrukken vanaf een rol.
Omdat fine art printers een nicheproduct zijn, gaat de ontwikkeling langzaam en is innovatie zeldzaam. Productcycli duren veel langer dan bij andere technische apparaten. De Canon PRO-300 en de huidige modellen van Epson zijn in 2020 gelanceerd en worden daarom als relatief nieuw beschouwd. De Canon PRO-1000 is al acht jaar oud, wat hem niet automatisch slechter maakt. Hij zou echter binnenkort wel een opvolger kunnen krijgen.
Epson SC-P900 vs. Canon PRO-1000
Ik besloot de twee A2 printers te vergelijken in mijn eigen test. Ik vind de extra benodigde ruimte in vergelijking met de A3 modellen gerechtvaardigd. Het grotere maximale papierformaat weegt op tegen het nadeel. Ik print meestal in A3+, wat goed geschikt is voor foto's in 3:2-formaat. Maar voor foto's om op te hangen, wil ik de A2 optie. Hier is een overzicht van de meest voorkomende papierformaten voor fine art papier:
Ik zie het verschil tussen de Epson SC-P900 en de Canon PRO-1000 al voordat ik hem uitpak: de printer van Canon is een beest van 32 kilo. De doos is ook zo lomp dat ik hem onmogelijk alleen kan dragen. Het model van Epson weegt met 15 kilo minder dan de helft en kan zonder hulp naar een andere locatie worden verplaatst. Ondanks hetzelfde afdrukformaat is de SC-P900 ook veel compacter. Dit bespaart ruimte op tafel.
Met fine art printers kun je niet hopen op "plug and play". Het instellen duurt meer dan een uur. Er moeten tien verschillende inktpatronen worden geschud en geplaatst voor Epson en twaalf voor Canon. Daarna volgen software-installaties en initialisatieprocessen. Van beide fabrikanten krijg ik tenminste gedetailleerde digitale instructies. Die van Epson zijn beter geïllustreerd.
Het goede nieuws over beide printers: met de juiste instellingen leveren ze fantastische resultaten. Ik zou ze als gelijkwaardig willen omschrijven. In een blinde test kon ik nooit raden welke afdruk van de SC-P900 kwam en welke van de PRO-1000. De kleuren zien er op beide briljant uit en ik kan de fijnste structuren onderscheiden als het bronmateriaal maar goed genoeg is. Het is erg leuk om thuis beelden van deze kwaliteit af te drukken.
Voorzichtig, duur
Voordat je naar buiten rent en een van de twee printers koopt, moet je je bewust zijn van de extra kosten. Kunstdruk is duur
Naast de printer heb je een goede monitor nodig. Zonder monitor kun je beelden niet goed beoordelen en verspil je inkt en papier. De monitor moet de AdobeRGB kleurruimte zo volledig mogelijk dekken en correct weergeven. De beste keuze is een gespecialiseerd apparaat zoals de Eizo CG2700X, die ik ook voor mijn test gebruik. Er zijn goede alternatieven verkrijgbaar van BenQ, Asus of Dell.
En dan is er nog het papier. Goedkope varianten van Epson en Canon kosten 1 frank per A3+ vel. Ze zijn prima voor prints met een korte levensduur. Maar zuurvrij fine art papier zoals Hahnemühle Photo Rag kost vier keer zoveel - en is zijn prijs waard als je wilt dat een afdruk er bijzonder goed uitziet en lang meegaat.
Een andere kostenfactor: afgekeurde afdrukken. Niet elke afdruk is meteen goed. In vlagen van verstandsverbijstering heb ik al eens de verkeerde kleurprofielen geselecteerd of een A4-afbeelding op A3-papier afgedrukt. En zelfs na het beoordelen van de foto op een kleurnauwkeurige monitor kan een afdruk er soms te donker uitzien of op een andere manier niet naar mijn zin zijn. Ik schat de totale kosten per geslaagde afdruk als volgt:
Grote ruimte nodig
Je moet ook rekening houden met de benodigde ruimte. De printer alleen al neemt een half bureau in beslag. De lengte van de lades aan de voor- en achterkant moet je niet onderschatten. De lichtere Epson SC-P900 kan compact worden opgevouwen en opgeborgen als je hem maar zelden gebruikt. Bij het afdrukken wil je ook ruimte op tafel hebben voor een open doos papier, omdat je zware media het beste stuk voor stuk kunt laden.
Is het de moeite waard?
Als hobbyfotograaf bekijk ik de vraag meer filosofisch: Is fine art afdrukken zo leuk dat het de moeite waard is? Ik heb mijn persoonlijke antwoord nog niet gevonden. Het plezier van geslaagde afdrukken is groot. Maar ik weet niet echt wat ik ermee moet doen. Ze ophangen? Ja, maar op een gegeven moment hangen de muren vol. Weggeven? Ja, maar alleen als de persoon er iets mee kan doen. Archiveren? Ja, maar alleen als iemand er later ook echt naar kijkt.
In het volgende deel van de serie laat ik je kennismaken met het thema dat de meeste hobbyisten waarschijnlijk afschrikt: afdrukinstellingen en kleurbeheer.
Omslagfoto: Samuel Buchmann
Samuel Buchmann
Senior Editor
Samuel.Buchmann@digitecgalaxus.chMijn vingerafdruk verandert vaak zo drastisch dat mijn MacBook hem niet meer herkent. De reden? Als ik me niet vastklamp aan een beeldscherm of camera, dan klamp ik me waarschijnlijk aan mijn vingertoppen vast aan een rotswand.
Achtergrond
Interessante feiten uit de wereld van producten, een kijkje achter de schermen van fabrikanten en portretten van interessante mensen.
Alles tonen
