

Samsung Odyssey 3D getest: de derde dimensie blijft een gimmick

De nieuwe monitor van Samsung creëert de illusie van diepte zonder dat je een 3D-bril hoeft te dragen. Een cool ding. Helaas wegen de nadelen zwaarder dan de voordelen.
3D is een van die functies die regelmatig verschijnen en dan weer verdwijnen. Rond 2010 sprongen alle grote fabrikanten op de 3D TV-bandwagon. Maar na een korte periode van hype zakte de vraag weer in. Een van de redenen: Het effect vereiste een speciale bril die niemand wilde dragen.
Nu lanceert Samsung een nieuwe poging in de gamingsector met de Odyssey 3D - zonder bril. De 27-inch monitor kan twee verschillende beelden weergeven voor het linker- en rechteroog met behulp van lenticulaire lenzen. Het past ze in realtime aan je hoofdpositie aan met behulp van eye tracking. Dit werkt echt en is technisch indrukwekkend. Toch raad ik je af om ze te kopen.

De 3D-functie moet het oplossen
Samsung gebruikt een 27-inch IPS-paneel met 4K-resolutie als basis voor de Odyssey 3D. De beeldkwaliteit in normale 2D modus is oké, maar is niets bijzonders gezien de hoge prijs. Voor zoveel geld kun je ook een heel goede OLED kopen, die in bijna alle opzichten beter zou zijn. Een vergelijkbare normale IPS monitor kost een fractie van de prijs. De hele waardepropositie van het apparaat berust dus op de 3D-functie.
De specificaties op een rij:
- Type: IPS-paneel, LED-achtergrondverlichting zonder lokaal dimmen
- Formaat: 27 inch, 16:9
- Resolutie: 3840 × 2160 pixels, 163 ppi pixeldichtheid
- helderheid: 350 nits
- Beeldfrequentie: 165 Hertz
- Reactietijd: 1 ms van grijs naar grijs
- Kleurruimtedekking: 99 % sRGB
De behuizing is gemaakt van zilverkleurig plastic. De afwerking en stabiliteit zouden beter kunnen, maar dat is geen groot probleem voor dit formaat monitor. Iets anders echter wel: Mijn testmodel heeft last van spoelgejank - niet bij de voedingseenheid maar in de monitor zelf. De ruis varieert afhankelijk van de beeldinhoud.
De ingebouwde luidsprekers zijn iets te stil. Ik zou ze alleen in noodgevallen gebruiken vanwege het gebrek aan bas. Hoewel, om eerlijk te zijn, ik heb ook veel slechtere dingen gehoord. Er zijn twee HDMI 2.1 poorten, een DisplayPort 1.4 poort en twee USB-A poorten. In tegenstelling tot andere monitoren moet je hier de USB uplink aansluiten. Dit komt omdat de eyetracking gegevensoverdracht hier ook via loopt.

Samsung noemt zijn 3D-technologie «Light Field Display» (LFD). Het werkt volgens hetzelfde principe van stereoscopie als andere fabrikanten - zoals Acer's «Spatial Labs»: Camera's filmen de persoon voor het beeldscherm, dat de positie van de ogen in realtime volgt.
De software berekent twee verschillende beelden voor de specifieke oogafstand. Dankzij de lenticulaire lenzen ziet mijn linkeroog een ander beeld dan mijn rechteroog - en mijn hersenen voegen dat allemaal samen om een ruimtelijke waarneming te creëren. Omdat de monitor twee beelden tegelijk weergeeft, wordt de resolutie gehalveerd van 3840 × 2160 naar 1920 × 2160 in 3D-modus.
De opwinding wordt gevolgd door ontgoocheling
Het 3D-effect zonder bril creëert aanvankelijk een wow-effect. De weergave van geoptimaliseerde content ziet er op het eerste gezicht goed uit. Mijn personage in het spel «The First Berserker: Khazan» beweegt op de voorgrond, terwijl de spelwereld naar de achtergrond verdwijnt. In 3D-films vliegen objecten om mijn oren - dat ken ik nog uit de 3D-bioscoop.

Samsung verdient lof voor het feit dat alles heel soepel werkt. De software «Odyssey 3D Hub» herkent 3D-geschikte content en fungeert ook als launcher voor compatibele games. Behalve het installeren van de tool zijn er geen verdere stappen nodig. Ik hoef de monitor niet te kalibreren voor mijn ogen of in een bepaalde houding te gaan zitten. Zolang de aanwezigheid van meerdere mensen de eyetracking niet in de war brengt, werkt het betrouwbaar.
Maar mijn aanvankelijke enthousiasme neemt af naarmate ik de Odyssey 3D langer gebruik. Het driedimensionale beeldscherm stikt van de details: lettertypen en menu's hebben in veel gevallen een slagschaduw, wat er vreselijk uitziet. Beeldschermreflecties uit de echte wereld doorbreken ook de 3D illusie en zijn extreem irritant. Omdat het IPS-paneel, samen met het spiegelende oppervlak, relatief gevoelig is voor reflecties, moet ik mijn kamer aanzienlijk verduisteren.

De 3D-berekening zelf is ook niet onberispelijk. Soms kunnen mijn hersenen niet zien of een object zich achter of voor een ander vlak bevindt. Dit is vooral erg in scènes met snelle bewegingen. Als het ruimtestation wordt geraakt door ruimtepuin in de film «Gravity», moet ik van pure verwarring mijn ogen sluiten. Ik kan hooguit een uur in 3D doorbrengen. Daarna voel ik me misselijk of krijg ik hoofdpijn.
De reden wordt me duidelijk als ik het beeld in het spel «Stray» nauwkeuriger analyseer: ik zie links en rechts een transparante spookversie van mijn hoofdkat. Dit effect betekent dat ik mijn ogen voortdurend opnieuw moet focussen. Het voelt een beetje als wanneer je nooit helemaal de juiste focus krijgt op een foto van «The Magic Eye». Tekstoverlays bevinden zich ook op een ander ruimtelijk vlak dan het personage. Op zulke momenten zie ik of mijn kat of de tekst dubbel.

Samsung's vlaggenschipspel «The First Berserker: Khazan» lijkt beter geoptimaliseerd. Ik zie hier minder spookbeelden - maar er zijn er nog steeds een paar. Net als alle andere content die ik heb kunnen uitproberen. Ik heb geen idee of dit een kinderprobleem is of een beperking van de technologie. Afhankelijk van de beeldinhoud zijn de ghostingeffecten meer of minder merkbaar. Over het geheel genomen lijkt de 3D-functie me echter niet volwassen genoeg om vrijwillig te gebruiken.
Weinig content, Samsung helpt een handje
Er is maar heel weinig content beschikbaar in 3D. Er staan wel filmpjes op YouTube, maar die zijn schaars en meestal van slechte kwaliteit. Geen van de grote streamingdiensten biedt echte films of series in 3D aan. Je zult dus Blu-ray discs of rips uit de hoogtijdagen van de 3D bioscoop moeten opgraven. Maar laten we eerlijk zijn: wie doet dat achter zijn bureau op 27 inch?
Wat overblijft zijn compatibele games. Dat zijn er drie voor de lancering van de Odyssey 3D, die in directe samenwerking met Samsung zijn geport: «The First Berserker: Khazan», «Lies of P» en «Wuthering Waves». In de toekomst zullen nog meer titels worden toegevoegd, waaronder «Stellar Blade» (juli 2025), «Black Myth: Wukong» (augustus 2025) en «Cyberpunk 2077» (januari 2026). De 3D hub software ondersteunt ook andere games waarvoor Samsung geen optimale ervaring belooft. Dat laatste zou ik bijvoorbeeld duidelijk bevestigen in het geval van «Stray».

De spelontwikkelaars van bekende titels maken de 3D-versies waarschijnlijk niet uit zichzelf. Ik neem aan dat Samsung ze betaalt - wat ik een goede zaak vind. Als een fabrikant 3D al uit de vergetelheid haalt, heeft hij zulke investeringen nodig. Ze zullen er echter alleen zijn als opstarthulp. Op de middellange termijn moet de technologie een brede massa bereiken, zodat studio's hun spellen op eigen initiatief kunnen optimaliseren. Zal dat gebeuren? Ik betwijfel het ten zeerste.
Naast native 3D zouden AI-algoritmes ook 2D content moeten kunnen converteren. Dit werkt echter alleen met een Nvidia grafische kaart. Omdat mijn pc een AMD-kaart heeft, kon ik deze functie niet testen. Maar gezien de toch al wankele ervaring met echte 3D-games, zijn mijn verwachtingen nogal laag.
Conclusie
Op zijn best iets voor absolute 3D liefhebbers
Eigenlijk vind ik het leuk dat Samsung iets nieuws probeert. De Odyssey 3D creëert daadwerkelijk de illusie van diepte zonder dat ik een speciale bril hoef te dragen of iets hoef in te stellen. De 3D hub software werkt ook volgens het plug-and-play principe en maakt het gemakkelijk om aan de slag te gaan. Puur technisch gezien doen de Zuid-Koreanen hier een heleboel dingen goed.
De monitor is echter geen marktrijp product. Ten eerste is er heel weinig content: Samsung investeert wel in samenwerkingen met game-ontwikkelaars. Er zijn echter maar heel weinig games echt goed geoptimaliseerd voor de Odyssey 3D. Zelfs als er een paar meer zijn, blijft de variatie net zo klein als de toegevoegde waarde van het 3D-effect. Ten tweede komen beeldartefacten voor, zelfs in de vlaggenschipgames. Dit is extreem vermoeiend voor de ogen en ik kan er niet lang tegen.
Als je eenmaal gewend bent aan het 3D-effect, is het niets bijzonders meer. Dan merk ik alleen de verminderde beeldkwaliteit: suboptimale zwartniveaus, gehalveerde resolutie, niet zo geweldige responstijd. En in 2D modus is de Odyssey 3D gewoon een middelmatige en veel te dure gaming monitor. Ik kan een aankoop daarom alleen maar afraden.
Pro
- 3D-effect zonder bril
- Plug en play
- Solide 2D beeldkwaliteit
Contra
- uitputtende 3D-ervaring
- Te veel beeldartefacten
- 3D-modus vermindert beeldkwaliteit
- 3D-inhoud is zeldzaam
- te duur als 2D-monitor



Mijn vingerafdruk verandert vaak zo drastisch dat mijn MacBook hem niet meer herkent. De reden? Als ik me niet vastklamp aan een beeldscherm of camera, dan klamp ik me waarschijnlijk aan mijn vingertoppen vast aan een rotswand.