Genderloonkloof: minder zakgeld voor meisjes?

Michael Restin

3/9/2025

Vertaling: machinaal vertaald

Het geslacht van het kind zou geen rol moeten spelen als het gaat om zakgeld. Toch wijzen veel onderzoeken op verschillen. Bestaan ze echt? Een zoektocht tussen statistische en mediawaarheid.

Tegen de tijd dat ze naar school gaan, krijgen veel kinderen ook hun eerste zakgeld. Of en hoeveel ze krijgen hangt af van verschillende factoren. Van de onderwijsfilosofie tot de financiële mogelijkheden en de vergelijking met de sociale omgeving, veel dingen spelen een rol. Ook het geslacht, althans zo lijkt het. Hoe dit wordt gerapporteerd is een thema op zich.

Veel goede krantenkoppen

De kop «Gender pay gap in pocket money» haalt immers al tientallen jaren de internationale krantenkoppen. Er zijn krantenkoppen uit Engeland (jongens krijgen 20 procent meer), uit Oostenrijk (20 procent meer), uit Frankrijk (bijna 14 procent meer), uit Nieuw-Zeeland (13 procent meer). En de lijst gaat maar door. Soortgelijke cijfers circuleerden voor Duitsland - totdat in 2023 het nieuws bekend werd dat meisjes nu nog meer verdienen.

Is dit het keerpunt? Lopen Duitsland en Zwitserland voorop als het gaat om gelijke rechten? In dit land stelde de Sackgeld-studie van Sotomo en gepubliceerd door Credit Suisse in 2017 al expliciet dat meisjes niet minder krijgen.

De media is een bank

Er zitten vaak banken, verzekeringsmaatschappijen of uitgevers achter de onderzoeken, die niet alleen een representatief onderzoek nodig hebben, maar ook een verhaal dat zoveel mogelijk aandacht trekt. Is alles eerlijk en in orde? Dat is geen verhaal. Dus wordt elk statistisch significant verschil (of het nu praktisch relevant is of niet) uitgebuit en wordt de volledige focus gelegd op schijnbaar explosieve bevindingen. En die worden in overdreven vorm opgediend in de vorm van een persbericht.

Wat belangrijk is, is wat er niet wordt gemeld, zo schreef «Der Spiegel» over dit thema al in 2016. In dat artikel laten een professor in de statistiek en een professor in de stochastiek zien hoe dubieuze enquêteresultaten bekender worden dan serieuze. De media zijn een bank als er een mooie kop bij de enquête wordt geleverd.

Desondanks blijven er twijfels

Het feit dat niet elke pittige kop waar is, is natuurlijk geen bewijs van absolute eerlijkheid in kinderachtige financiële zaken. Een studie gepubliceerd in 2024 door de Universiteit van St Andrews verwijst bijvoorbeeld niet naar enquêtes, maar naar harde bankgegevens van een Britse app die ouders gebruiken om hun kinderen zakgeld en andere vergoedingen uit te betalen.

Dat blijkt uit de rekeningen van meer dan een miljoen kinderen: Tot hun tiende krijgen meisjes ongeveer tien procent minder dan jongens. Ze krijgen ook kleinere bedragen cadeau en worden minder betaald voor huishoudelijke taken, die ook via app beloond kunnen worden. Dit alles ondanks het feit dat bijna driekwart van de geldovermakingen van moeders komt.

jongens cashen eerder

Er zijn ook aanwijzingen in de Zwitserse zakgeldstudies dat jongens iets beter af zijn, vooral in de eerste schooljaren. Volgens de nieuwste vanaf mei 2025 beginnen kinderen in de schoolgaande leeftijd aanvankelijk hetzelfde volgens de oude formule «één frank per week en schooljaar». Ze bereiken vijf frank per maand op vijf- of zesjarige leeftijd en ontvangen gemiddeld acht frank op achtjarige leeftijd.

Maar daarna wordt de kloof breder: volgens de resultaten van het representatieve onderzoek - waarvoor 1429 ouders in Duitstalig en Franstalig Zwitserland werden ondervraagd - ontvangen jongens gemiddeld vier frank per maand meer naarmate ze vorderen op de basisschool. Ouders praten ook vaker met jongens over geld en financiën in detail.

Wie het thema aansnijdt blijft helaas onduidelijk. Het vorige onderzoek uit 2017 suggereert echter dat zelfs basisschoolleerlingen veeleisender zijn. Vooral jongere broers lijken vroeg te cashen, terwijl meisjes als jongere broers en zussen langer moeten wachten. «Een reden zou kunnen zijn dat jongere broers erop staan om zakgeld te krijgen zodra een ouder broertje of zusje het krijgt, terwijl meisjes eerder bereid zijn te wachten tot ze dezelfde leeftijd hebben», veronderstelt het onderzoek.

Meisjes halen later in

De trendbreuk, die niet alleen duidelijk is in het Britse onderzoek naar financiële gegevens, maar ook in de Zwitserse onderzoeksgegevens, is verrassend. Volgens het onderzoek halen meisjes hun achterstand niet alleen in, maar krijgen ze zelfs iets meer en langer zakgeld later. Een verklaring hiervoor in Zwitserland is het hogere percentage gymnasiumstudenten, wat resulteert in een langere financiële ondersteuning. Een meer algemene verklaring is het veranderende consumptiegedrag van jongens en meisjes naarmate ze ouder worden.

Volgens het onderzoek richten jongens in de vroege zakgeldjaren zich op duurder speelgoed, terwijl meisjes in hun (pre-)tienerjaren duurdere producten in hun winkelmandje stoppen. Vanaf ongeveer 11 jaar beginnen ze meer geld uit te geven dan jongens van dezelfde leeftijd, zo blijkt uit het onderzoek naar financiële gegevens.

Misschien worden ze ook steeds beter in het lenen van geld van hun ouders. Het feit dat de hoogte van de betalingen lijkt te zijn afgestemd op hun wensen en behoeften geeft aan dat de volwassenen weinig pedagogische stabiliteit hebben. Dit ondanks het feit dat ouders in het laatste zakgeldonderzoek de grootste bezorgdheid uitten dat hun kind te veel geld zou kunnen uitgeven aan onnodige dingen.

Eerlijk zijn is moeilijk

Een waargenomen waarheid komt aan het eind. Het is moeilijk te geloven dat meisjes opzettelijk worden benadeeld als het gaat om zakgeld. Aan de andere kant geloof ik meteen dat ouders zich min of meer subtiel laten beïnvloeden en hopen dat alles na verloop van tijd op de een of andere manier gelijk wordt getrokken. Want eerlijk zijn is in theorie veel gemakkelijker dan in het echte leven, wat leidt tot neigingen zoals beschreven.

Surveys zijn vaak gemakkelijk tegen elkaar uit te spelen. «Ouders uit Duitstalig Zwitserland geven hun kinderen hogere bedragen dan die uit Franstalig Zwitserland», volgens het laatste zakgeldonderzoek. «Kinderen in Franstalig Zwitserland krijgen gemiddeld vier frank meer», zo kondigde Generali in december 2024 aan. Het hangt er altijd vanaf wie aan wie vraagt. En hoe je het vraagt. Kinderen weten dit ook, omdat ze altijd nieuwe argumenten uitproberen om hun ouders een paar frank extra te geven.

Michael Restin

Senior Editor

Michael.Restin@digitecgalaxus.ch

Eenvoudige schrijver, vader van twee kinderen. Is graag in beweging, beweegt zich door het dagelijkse gezinsleven, jongleert met verschillende ballen en laat af en toe iets vallen. Een bal. Of een opmerking. Of allebei.

Deze artikelen kunnen je ook interesseren