
Achtergrond
RGB mini LED: Sony countert Hisense - meer precisie in plaats van helderheidswaanzin
van Luca Fontana
Sony presenteerde zijn nieuwe RGB LED technologie in Berlijn - en nam me mee naar een Marslandschap. Mijn indruk: dit is het spannendste wat er in jaren op het gebied van LCD is gebeurd.
Ik heb veel tv-presentaties gezien. Het is meestal hetzelfde: een steriele vergaderzaal, het nieuwe model in het midden, de concurrentie links en rechts, terwijl wirwar van kabels schaars is afgedekt met tape. Zo sober dat je de ruimte meteen vergeet.
Niet zo bij Sony.
In plaats daarvan betreden we als journalisten op de IFA in Berlijn een zwarte doos die gemakkelijk de set van Ridley Scott's «The Martian» zou kunnen zijn: rood zand op de vloer, een oranje bergachtergrond en een astronautenpop in het midden. Daarnaast de professionele Venice 2 camera van Sony - dezelfde die gebruikt is voor het filmen van «Top Gun: Maverick» en «F1: The Movie» - en twee masteringmonitoren ter waarde van een kleine auto. Plus een Bravia 9 als het huidige vlaggenschip.
De boodschap is duidelijk: Sony wil niet alleen televisies verkopen. Ze presenteren zichzelf als een merk voor het hele merk. Van de filmstudio tot de camera tot het kamerscherm - alles uit één hand. «Dat onderscheidt ons van andere merken», legt een woordvoerder uit. En hier realiseer ik me dat Sony deze keer meer wil dan alleen maar een nieuw marketing modewoord. De focus ligt op een nieuwe vlaggenschiptechnologie: RGB LED.
De naam is nog voorlopig, zeggen ze. Maar het principe is duidelijk: in plaats van blauwe LED's met kleurenfilters bevat de achtergrondverlichting kleine rode, groene en blauwe LED's die afzonderlijk kunnen worden aangestuurd. Het klinkt eenvoudig, maar het is een echte revolutie voor LCD TV's:
Het idee is niet helemaal nieuw. Hisense toonde zijn «RGB-Mini-LED»versie op CES in januari. Ik sprak Sony terug in maart over de aanstaande aankondiging van RGB LED. En Samsung ging nog verder en onthulde onlangs «Micro RGB» - een 115-inch monster voor 30.000 frank.
Dit klinkt anders bij Sony: Shoji Charlie Ohama, Hoofd TV voor Europa, vertelt me ter plekke: «'Wij vinden dat RGB LED niet zo duur moet zijn. Ons doel is perfectie die je je kunt veroorloven, niet om de eerste op de markt te zijn.»
Maar daar begint de uitdaging. Waar er eerst een enkele blauwe LED in de achtergrondverlichting zat, waarvan het licht wit werd gekleurd door een fosforlaag, zijn er nu drie: rood, groen en blauw. Elk van deze moet afzonderlijk worden aangestuurd - en in duizenden dimzones tegelijk. Dit duwt de computerbelasting naar compleet nieuwe dimensies.
Zoals Sony benadrukt, is dit waar het kaf van het koren wordt gescheiden. De beeldkwaliteit hangt niet alleen af van het paneel, maar ook van de processor die de duizenden en duizenden microdiodes in realtime aanstuurt. Met tientallen jaren ervaring in het bouwen van zijn eigen TV-processors is Sony ervan overtuigd dat het op dit gebied de meeste expertise op de markt heeft. En zelden is het belang ervan zo cruciaal geweest als hier.
Sony wil volgend jaar RGB TV's op de markt brengen - niet met schermen van 115 inch, maar met formaten die in de woonkamer passen: 55 of 65 inch, bijvoorbeeld. En qua prijs? «Op het niveau van de huidige vlaggenschip-tv's», is ons beloofd. Niet goedkoop dus. Maar nog lang niet de luxe marketinggigant van Samsung. Als ik moet schatten, zou ik rond de 4000 frank gokken voor een 65-inch model.
En hoe ziet dat eruit? We krijgen een 65-inch demo te zien die eerder verborgen bleef achter een zwart gordijn. Clips uit «Frozen 2», «Life of Pi» en een scène met een smid voor een laaiend vuur worden getoond. Helaas mogen we geen foto's of film maken en dat is erg jammer. Want eerlijk is eerlijk, het is lang geleden dat ik zo ben weggeblazen door een tv-programma.
De kleuren waren ongelooflijk levendig en tegelijkertijd zo helder dat ik een paar keer moest knipperen. Bijvoorbeeld de smid die op een gloeiend oranje stuk metaal hamert. De hoogtepunten vielen op zonder de details in de rest van de foto op te slokken. Het zwart rond zijn oven bleef diep, zelfs toen er vlak naast een witte gloed opflakkerde.
Bloeiend? Zo goed als onzichtbaar. Ik heb mezelf opzettelijk zijwaarts voor de TV geplaatst - de lakmoestest voor elk LCD-scherm - maar zelfs daar bleef de indruk verrassend stabiel. Zelfs tijdens deze ongelooflijk uitdagende scène uit «Frozen 2».
In directe vergelijking zag Sony's Bravia 9 (mini LED) er bijna flets uit. En zelfs de twee koningen van de afgelopen jaren, LG's Tandem OLED en Samsung's QD OLED, konden het niet bijbenen op het gebied van helderheid en kleurdynamiek. Het verschil was subtiel, maar het was er, en het was precies waar de lat eerder was gelegd. De doorslaggevende factor is de helderheid en kleurdynamiek van OLED van LG.
De doorslaggevende factor is de helderheid. Dit betekent niet dat je de kleur gewoon lichter maakt. Dan zou het er uitgewassen uitzien, als een favoriet T-shirt dat je te vaak hebt gewassen. Nee - de kleuren schitteren hier echt. Ze blijven rijk, behouden hun diepte en hebben tegelijkertijd een helderheid die ik nog nooit eerder heb gezien. QD-OLED heeft deze kunst tot nu toe gedomineerd. Tandem OLED heeft de laatste tijd veel terrein goedgemaakt. Maar wat Sony hier liet zien met RGB LED was gewoon ongelooflijk.
Ik mocht het niet filmen. Wat jammer. Maar misschien maakte dat niet uit. Want camera's zouden het toch niet hebben vastgelegd. Je moet dit soort uitstraling met eigen ogen zien, anders geloof je het niet.
Natuurlijk: RGB LED is geen OLED en zeker geen Micro LED. Uiteindelijk is het nog steeds LCD, met al zijn fysieke beperkingen. Maar wat ik hier zag leek in niets op wat ik ooit van LCD heb gezien. Niet alleen omdat de blooming aanzienlijk was verminderd. Het waren de kleuren met hun pure helderheid die zelfs high-end OLED's oud deden lijken.
De helderheid is de echte gamechanger. Kleuren zijn niet alleen helderder, maar stralen ook zonder uit te wassen. Een diep rood blijft diep terwijl het ook uitstraalt, een rijk groen behoudt zijn rijkdom zelfs wanneer het oplicht in de helderste hooglichten. Dit is precies wat het verschil maakte met Sony's Bravia 9 en zelfs de nieuwste QD OLED's en Tandem OLED's van Samsung en LG.
Voor het eerst ben ik geneigd te zeggen: dit zou een LCD TV kunnen zijn die OLED niet alleen uitdaagt, maar zelfs overtreft. De grote vraag blijft echter: hoe dicht zal het productiemodel in de buurt komen van wat we in de zwarte doos te zien kregen? Uiteindelijk zal dat bepalen of we echt de toekomst hebben gezien - of gewoon een heel goed in scène gezet sprookje.
Avonturen beleven en sporten in de natuur en mezelf pushen tot mijn hartslag mijn ritme wordt - dat is mijn comfortzone. Ik geniet ook van rustige momenten met een goed boek over gevaarlijke complotten en koningsmoordenaars. Soms raak ik meerdere minuten opgewonden van filmmuziek. Dit komt zeker door mijn passie voor cinema. Wat ik altijd al heb willen zeggen: "Mijn naam is Groot."