"The Matrix" in IMAX - klaar voor de rode pil?

Luca Fontana

17/8/2025

Vertaling: machinaal vertaald

Van de rode pil tot de verkeerde biefstuk - bijna geen enkele andere film daagt onze comfortzone zo radicaal uit als "The Matrix". Nu keert hij met volle kracht terug naar het IMAX-scherm.

Stilte. Alleen wind. Dan een schot. En nog één. En nog één. De tijd vertraagt. De camera draait rondjes. En plotseling zien we het - het onmogelijke: een persoon die niet rent. Niet springt. Maar zich als een golf in de lucht buigt. Rug gebogen, armen uitgestrekt, de grond op slechts centimeters afstand. Kogels vliegen langs hem heen, elegant en dodelijk tegelijk. Maar: hij ontwijkt ze.

Hij ontwijkt ze.

Op dit moment wordt het duidelijk: over de regels van deze wereld valt te onderhandelen. Wat jij denkt dat natuurkunde is, kan gewoon code zijn. En wat jij denkt dat werkelijkheid is, is misschien helemaal geen werkelijkheid. Misschien is het ... de matrix.

Gelukkig zijn sommige regels ook buiten de film onderhandelbaar. Bijvoorbeeld welke film als volgende op het IMAX-scherm wordt vertoond. In de grote-stemming van een maand geleden, besloten jullie voor «Inception». We hadden hem graag vertoond, maar er worden op dit moment geen Nolan-films uitgebracht voor IMAX-versies. Dit geldt ook voor de runner-up «The Dark Knight». Dus nummer drie schuift op - «The Matrix».

En deze heeft het allemaal: volgens Warner Bros. is het de eerste titel van de studio ooit die het IMAX digital remastering (DMR) proces heeft ondergaan. Dit betekent dat elk frame is geoptimaliseerd om er nog indrukwekkender uit te zien op het grootste scherm. Te zien op zondag 21 september in alle Pathé IMAX bioscopen in Zwitserland, in de originele taal - en zoals altijd in samenwerking met The Ones We Love en Pathé Zwitserland.

• Hier zijn de kaartjes: Klik!

Maar deze tekst is niet alleen een herinnering. Het is een uitnodiging om je realiteit in twijfel te trekken. Leun achterover en ontspan. Speel Don Davis' iconische filmscore op de achtergrond af - en laat je vallen in de diepste diepten van het konijnenhol.

Voorzichtig: spoilers.

Wat als je het altijd al hebt gevoeld?

«De Matrix is overal. Hij is alomtegenwoordig. Zelfs nu, op dit moment, zie je het als je uit het raam kijkt. Of als je de televisie aanzet. Je kunt het voelen als je naar je werk gaat. Als je naar de kerk gaat. Als je belasting betaalt. Het is de wereld die je voor de gek houdt door je te laten denken dat alles in orde is - zodat je je niet realiseert wat er van je is afgenomen.»

Ik weet nog precies hoe de woorden van Morpheus me voor het eerst schokten. Ik was misschien 14 of 15, oud genoeg om te weten «» dat er iets mis was met deze wereld. Maar te jong om te begrijpen wat precies. En dan gaat dit filmische venster open en laat me zien dat ik niet de enige ben die dit gevoel heeft.

Het gevoel dat alles op de een of andere manier ... verkeerd is.

Voel jij het ook niet? Dat je je beweegt door een leven dat iemand anders voor je heeft opgezet? Opstaan, werken, slapen. Consumeren, functioneren, kalm blijven. Commercie hier. Polariserende voedingen hier. Altijd lachen. Maar diep van binnen voel ik: er moet meer zijn.

«The Matrix» raakt deze gevoelige snaar. Toen en nu. En dat is misschien wel het grootste geheim van de film: hij laat ons geen vreemde, afstandelijke toekomst zien. Hij laat ons ons eigen heden zien. Niet alleen dat van 1999, toen de film werd uitgebracht. Zelfs vandaag de dag is «Matrix» nog zeer actueel. Alleen vanuit een ander perspectief.

Omdat het idee dat we in een systeem leven dat ons doet geloven dat we vrij zijn, terwijl het onze beslissingen allang heeft voorgestructureerd, geen fictie is. Het is het leven van alledag. We worden gevolgd, gemeten en gefilterd. Als transparante mensen, gesorteerd in cohorten, doelgroepen en koopkrachtklassen. Onze interesses worden geobserveerd, versterkt en gemanipuleerd - door algoritmes die niet weten wie we zijn, maar precies voorspellen waar we vervolgens op zullen klikken.

Ik bedoel: onze wereld is meer dan ooit een simulatie van prikkels, aanbevelingen en vermeende keuzes geworden, nietwaar? Het vertelt ons welke film relevant voor ons is, welke opinie we moeten lezen, zelfs welke relatie we zouden kunnen aangaan als we vertrouwen op de relevante apps. Allemaal prachtig op ons afgestemd, maar binnen een systeem waar we geen controle over hebben.

Een vrijheid die steeds meer aanvoelt als een abo: 9,90 per maand, op elk moment opzegbaar - maar alleen als we de kleine lettertjes kunnen vinden.

Hoe ver zal je vallen?

Maar wakker worden uit deze simulatie is niet romantisch. Geen zonsopgang, geen warm moment van helderheid. Tenminste niet in «The Matrix». In plaats daarvan is wakker worden koud. Pijnlijk. Je verliest alles wat je tot nu toe steun heeft gegeven. Vrienden, familie, het dagelijks leven - de droom blijkt slechts een façade te zijn.

Neo valt niet zachtjes uit zijn droom. Hij wordt eruit gerukt. Naakt. Zwak. Gekoppeld aan buisjes die hem in leven houden - of liever: laten functioneren. De waarheid is geen geschenk, het is een oplegging.

Misschien raakt dit moment ons zo omdat Neo zelf bijna leeg is - een personage zonder groot ego, zonder een overladen achtergrondverhaal. Hij is een projectiescherm. We zien in zijn blik wat we zelf zouden voelen. Zijn angst is onze angst. Zijn verwarring is de onze. En zijn eerste adem in de echte wereld voelt alsof het de onze is.

Dit is precies waarom de film vandaag de dag nog steeds effectief is: hij verkoopt ons niet de illusie dat wakker worden gemakkelijk is. Het laat ons zien dat er moed voor nodig is om de bekende leugen in te ruilen voor een ongemakkelijke waarheid. Een beslissing die we op kleine schaal altijd zouden kunnen nemen - en veel te vaak niet nemen.

Niemand belichaamt dit beter dan Cypher. De man die al aan de buitenkant staat - die de waarheid kent - en toch wil terugkeren naar de illusie. Hij zit in het Matrix restaurant, een perfect gekookte biefstuk op zijn bord. Hij weet dat het niet echt is. Dat elke hap slechts een elektrische impuls is die zijn hersenen interpreteren als genot. En toch zegt hij: «Onwetendheid is een zegen.»

Onwetendheid is gelukzaligheid.

Dit is precies waarom «The Matrix» zo ongelooflijk relevant is gebleven. Omdat we deze beslissing allemaal kennen. We hebben allemaal onze rode pil gezien - en genegeerd. We hebben het ongemakkelijke gesprek niet gevoerd. De veilige baan niet verlaten. De waarheid niet tot het einde doorgedacht omdat we dan iets hadden moeten doen waar we bang voor waren.

Zeker, we leven (nog) niet in een post-apocalyptische woestijn in 2025, en toch liggen er voortdurend rode pillen voor onze neus. Ze zien er alleen anders uit. Sommige van deze rode pillen zijn een artikel waarvan we weten dat het onze mening uitdaagt, maar dat we toch wegklikken omdat het ongelegen komt. Of de hint dat het Insta algoritme ons niet informeert, maar conditioneert, en dat we toch blijven scrollen omdat het goed voelt.

Of het besef dat onze comfortzone - onze bubbel - niet de waarheid is, maar een waarheid.

Dit zijn de kleine beslissingen die «The Matrix» zo tijdloos maken. Omdat ze niet in de verre toekomst plaatsvinden, maar in het hier en nu. Omdat we ze niet tegenkomen als sciencefiction, maar in elk gesprek, elke voeding, elke «Misschien later». En net als in de film: niemand zal je de rode pil geven. Hij is er gewoon.

Je moet hem zelf nemen.

De enige vraag is: wil je echt weten hoe ver het konijnenhol gaat? Ik weet dat ik dat wil. Want elke blik in de afgrond is ook een blik in de waarheid - hoe ongemakkelijk die ook is. En misschien is dat precies wat «The Matrix» zo onsterfelijk maakt: Niet de effecten, niet de zonnebrillen, niet de bullet time of de kung fu moves. Maar de herinnering dat we altijd een keuze hebben.

Luca Fontana

Senior Editor

Luca.Fontana@digitecgalaxus.ch

Avonturen beleven en sporten in de natuur en mezelf pushen tot mijn hartslag mijn ritme wordt - dat is mijn comfortzone. Ik geniet ook van rustige momenten met een goed boek over gevaarlijke complotten en koningsmoordenaars. Soms raak ik meerdere minuten opgewonden van filmmuziek. Dit komt zeker door mijn passie voor cinema. Wat ik altijd al heb willen zeggen: "Mijn naam is Groot." meer

Deze artikelen kunnen je ook interesseren