Een relatie tussen nabijheid en afstand, tussen vasthouden en loslaten, tussen autonomie en afhankelijkheid. Elke moeder-dochter relatie is uniek. Ze hebben maar één ding gemeen: de band tussen moeders en hun dochters is de sterkste van alle familierelaties. Dat blijkt uit een studie in het vaktijdschrift Journal of Neuroscience. Auteurs leggen uit: Tussen moeder en dochter bestaat een nauwere band dan tussen moeder en zoon, vader en zoon of vader en dochter. Eenvoudig gezegd ligt de reden hiervoor in onze emotionele bedrading. De hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor emoties zijn bij moeders en dochters bijzonder gelijk gestructureerd. Volgens de studie zijn we beter in staat ons in te leven in elkaar en komen we elkaar met meer empathie tegemoet.
Olivia.Olivia: Dat is een mooi plaatje. Was jij ook open en vol leven toen je mijn leeftijd had?Jutta: Ik was op jouw leeftijd veel meer een rebel dan jij. Ik moest veel wanhopiger terugvechten. Tegen elke norm in, tegen mijn ouders en die traditionele, rigide en volkomen onbetwiste regels die ze me oplegden. Ik wilde niet voortdurend in een raster gedwongen worden. Hoe zie je me vandaag?Olivia: Nog steeds als een rebel. Een succesvolle vrouw, onafhankelijk en indrukwekkend. Een liefhebbende moeder maar streng als het erop aankomt.Jutta: Wanneer was ik streng voor je?Olivia: Zo was het voor mij als kind duidelijk dat ik stage moest lopen en niet kon stoppen voordat ik mijn masterdiploma had. Dat was in ons gezin geen optie.[[quote: Immer noch wie eine Rebellin. Eine erfolgreiche Frau, selbstständig und eindrucksvoll."Olivia"]]Jutta: Dat klopt, het was altijd heel belangrijk voor me. Ik was de eerste academicus in mijn familie. Mijn doctoraat opende veel deuren in mijn leven en deed veel goeds voor mijn zelfbeeld. Dat wilde ik natuurlijk ook voor mijn kinderen. Maar verder was ik nooit streng, toch?Olivia: Nou, vroeger zei je tegen ons dat we gewoon van alcohol moesten afblijven, omdat je de alcohol de volgende dag in onze pupillen kunt lezen. Is dat waar?Jutta: Van de leerlingen kan ik geen alcohol lezen, nee..Olivia: Dus dat was een leugen? Ik was altijd zo voorzichtig!Jutta: Dat was precies het plan. Ik had thuis ook altijd een snelle drugstest - voor het geval dat.Olivia: Is dit hoe je je had voorgesteld moeder te zijn? Drugstesten en kleine witte leugentjes? Welke verwachtingen had je als jonge vrouw over het leven met kinderen?Jutta: Ik had er eerlijk gezegd betrekkelijk weinig ideeën over. Ik wilde gewoon niet dat het zo was als tussen mij en mijn moeder.Olivia: Waarom niet?Jutta: De relatie was erg afstandelijk. Mijn moeder heeft mij nooit als persoon gezien, maar alleen als kind. We hadden nooit diepere gesprekken, maar bespraken altijd alleen maar wat ik wel en niet moest doen. En alles waar ze bang voor was, verbood ze me.Olivia: Vond je het makkelijk om niet zo te zijn?Jutta: Ik wist als kind al dat ik niet zo wilde zijn. Maar ik had ook andere uitgangsomstandigheden dan mijn moeder. Mijn moeder wilde geen kind en voor mij was er niets belangrijker sinds jij geboren bent. Mijn leven heeft om jou gedraaid. Dat was voor mij niet moeilijk, ik gaf gewoon nergens anders om.[[quote: Meine Mutter hat mich nie als Mensch wahrgenommen, sondern immer nur als Kind."Jutta"]]Olivia: Is het je gelukt om de relatie tussen jou en je moeder niet te herhalen met je eigen kinderen?Jutta: Zeg jij het maar!Olivia: Vanuit mijn gezichtspunt zeker. Ik herinner me onze relatie heel anders. Ik was altijd een moederskindje en ik wist ook dat er niets belangrijker voor je was dan wij. Alleen al het feit dat we zo bij elkaar kunnen zitten en dit gesprek kunnen voeren, laat zien hoe intiem onze relatie is.Jutta: Wat zou je anders doen met je eigen kinderen?Olivia: Niet veel. Je was altijd erg bezorgd over onze veiligheid - ik had soms het gevoel dat dat een opsluiting was waar ik me uit wilde stampen. Maar als volwassen vrouw weet ik hoe kostbaar het is om zo'n moeder te hebben. Wie weet waar je ons van gered hebt. Ik denk dat ik minstens zo voorzichtig zou zijn als moeder.Jutta: Ik was vanaf een bepaald moment alleen verantwoordelijk voor twee jonge meisjes. Ik had duizend angsten over wat er met je zou kunnen gebeuren. Als je 's avonds laat uitging of betrokken raakte bij moeilijke partners. Ik had gewoon het gevoel dat ik je meer moest beschermen. Het was niet altijd gemakkelijk voor me om je te laten gaan en je te laten gaan.Olivia: Over moeilijke partners gesproken, weet je nog dat ik je vertelde over mijn eerste vriendje? Misschien is het eindelijk tijd voor wat eerlijke woorden van jou over die relatie.[[quote: Schon allein, dass wir so zusammensitzen und dieses Gespräch führen können zeigt, wie vertraut unsere Beziehung ist."Olivia"]]Jutta: Dat denk ik ook - er zijn genoeg jaren verstreken. Ik was toen nogal geschrokken. Jij was 14 en hij had een brommer! Allemaal niets waar een moeder blij mee zou zijn. Ik wist dat het te vroeg was. Maar het verbieden zou er alleen maar toe geleid hebben dat jullie elkaar in het geheim zouden ontmoeten. Je iets verbieden is altijd relatief zinloos geweest.
Jutta.Jutta: Over het algemeen heb ik het gevoel dat je erg op mij lijkt. In veel opzichten. We zijn allebei erg nauwgezet met een neiging tot perfectionisme. We delen dezelfde liefde voor muziek en kunnen waanzinnig emotioneel betrokken raken bij maatschappelijke kwesties. Over het algemeen hebben we een vergelijkbaar idee van wat een succesvol leven is.Olivia: Dat denk ik ook. Ik wil daaraan toevoegen dat we allebei sterk neigen naar worst-case scenario's als we onder druk staan. Optimisme is voor ons beiden moeilijk. Toch ervaar ik onze relatie vandaag de dag als overwegend positief en gemakkelijk. Hoe zou je onze relatie beschrijven?Jutta: Ik kan vandaag veel goede dingen bedenken over onze relatie. Twee termen die me te binnen schieten zijn "vertrouwen" en "autonomie". Je bent niet emotioneel afhankelijk van mij en dat is goed. Alles wat we samen doen is gebaseerd op vrijwilligheid en niet op rituelen. Natuurlijk is niet alles altijd goed geweest. Onze relatie is in de afgelopen 30 jaar gegroeid, met alle ups en downs. Dat is wat ons vandaag bindt. Opgroeien in zo'n relatie kan niet altijd van de positieve kant bekeken worden.Olivia: De woorden "warm", "op ooghoogte" en "vertrouwd" komen bij me op. Je zegt dat onze relatie in de afgelopen 30 jaar is gegroeid. Hoe is het vanuit jouw perspectief in de loop der jaren veranderd?[[quote: Wir teilen dieselbe Liebe für Musik und können uns irrsinnig emotional für gesellschaftliche Themen engagieren. Generell haben wir eine ähnliche Vorstellung davon, was ein gelungenes Leben ausmacht."Jutta"]]Jutta: Nou, het is vooral veranderd met jouw behoeften. Want iemands behoeften - van peuter tot volwassene - veranderen voortdurend. De nabijheid verandert en ook de rol van de moeder. Ik hoef niet langer voortdurend te controleren hoe het met je gaat. Dat is anders bij kleine kinderen. En mijn persoonlijkheid is ook veranderd in de afgelopen 30 jaar. Olivia.Olivia: Dat vind ik interessant. Je speelde een grote rol in het vormen van mijn persoonlijkheid en gaf me veel belangrijke dingen voor mijn leven. Je leerde me gitaar spelen, gaf me een goede opleiding en steunde me bij bijna alle beslissingen in mijn leven - ook al weet ik nu dat het voor jou niet altijd gemakkelijk was. Wat heb je in ruil daarvoor van mij geleerd?Jutta: Een zekere brutaliteit. Je verbaasde me altijd met hoe natuurlijk je dingen deed waarvan ik eerder dacht dat ze onmogelijk konden werken. Bijvoorbeeld het feit dat je op 19-jarige leeftijd vier jaar naar het buitenland bent gegaan zonder grote crises mee te maken. Dat vond ik toen vrij opmerkelijk. Olivia.Olivia: Bedankt, dat voelt goed. Ik dacht tot nu toe dat deze kwaliteit meer een last voor je was. Vandaag ben ik heel dankbaar voor de kosmos die we in ons gezin hebben gecreëerd. Dat ik vrij en zonder veel zorgen kon opgroeien en ruimte had voor een zekere brutaliteit. Waar ben je dankbaar voor als je vandaag aan ons denkt?Jutta: Voor alles. Hoe je je opleiding voltooide en je weg ging. En voor het feit dat ik nooit de snelle drugstest hoefde te gebruiken. Autorin: Olivia Leth
