Zeemos: waar wordt dit supervoedsel voor gebruikt en wanneer is het schadelijk?

Anna Sandner

19/10/2023

Vertaling: machinaal vertaald

Het rode zeewier "chondrus crispus" (wit zeewier) was ooit een hoofdvoedsel in Europa, raakte toen in de vergetelheid en kwam vanuit Azië terug op ons bord als een zogenaamd supervoedsel. Wat zit er achter zeemos?

Zeemos, ook bekend als witwier of Iers mos, is een rood zeewier met de naam chondrus crispus.

Traditie duizenden jaren oud, niet alleen in Azië

Hoewel wij zeewier op het menu meer zien als een moderne trend die vanuit de Aziatische keuken Europa is binnengeslopen, hebben wij onze eigen geschiedenis met zeewier en dergelijke. Een team onderzoekers heeft onlangs ontdekt dat bewijs via de analyse van tandglazuur: van Zuid-Spanje tot Noord-Schotland aten mensen ooit regelmatig zeewier en zoetwateralgen.
Zeemos komt voornamelijk voor in koude wateren en wordt bijvoorbeeld traditioneel gebruikt in de Ierse keuken als verdikkingsmiddel (dankzij de carrageen die het bevat) en als natuurlijk geneesmiddel.

En met reden, want dit zeewier is rijk aan vitaminen (waaronder vitamine A, C, K en B2), mineralen zoals ijzer, zink, kalium en calcium, en antioxidanten. Het bevordert de spijsvertering en de luchtwegen, stimuleert het immuunsysteem en voorkomt hypertensie, neurodegeneratieve ziekten en bepaalde kankers.

Een echt supervoedsel voor je gezondheid dan?

Met mate gegeten, ja. Maar je kunt rode algen beter niet misbruiken. In feite zouden ze ook negatieve effecten hebben. Als je ze in te grote hoeveelheden consumeert, loop je het risico op hypothyreoïdie vanwege het hoge jodiumgehalte en, afhankelijk van het oogstgebied, is er ook een risico op vergiftiging door zware metalen. Daarnaast bevat witte wrack bioactieve stoffen, waarvan in ieder geval de werking van carrageen omstreden is.

Carrageen

Carrageen, ook bekend als carrageen, is een natuurlijk geleer- en verdikkingsmiddel dat wordt gewonnen uit witte wieg en andere soorten rode algen. Het wordt vaak gebruikt in de voedingsindustrie, met name in zuivelproducten zoals yoghurt en ijs, en in vegetarische en veganistische vleesvervangers. Studies naar de gezondheidseffecten van carrageen zijn onduidelijk: sommige onderzoeksresultaten wijzen op een mogelijk gunstig effect op de gezondheid, terwijl andere hun bezorgdheid uiten over gezondheidsrisico's.

De wetenschap wijst bijvoorbeeld op prebiotische eigenschappen die in verband worden gebracht met een betere darmgezondheid en dus voordelen voor de spijsvertering en het immuunsysteem.

De antioxiderende werking van zeemos wordt ook toegeschreven aan de carrageen.

De antioxiderende werking van zeemos wordt ook toegeschreven aan de carrageen.

Echter, studies suggereren een verband tussen bepaalde soorten carrageen en darmontsteking. Er zijn ook aanwijzingen voor een verergering van inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. In principe ligt de moeilijkheid van veel onderzoeken in het feit dat het werkingsmechanisme van carrageen wordt onderzocht bij dieren en niet bij mensen. Het is daarom moeilijk om betrouwbare uitspraken te doen over de effecten op mensen.

Overzicht: superfood met twijfels

Al met al zijn de effecten van het zogenaamde superfood dus verre van duidelijk. Rood zeewier bevat zeker veel vitaminen, mineralen en vezels, die goed zijn voor je gezondheid. Het effect van carrageen is echter twijfelachtig. Vooral als het geïsoleerd wordt gebruikt, zonder de andere bestanddelen van het zeewier, zoals de voedingsindustrie doet. Bovendien zijn sommige zeewieren vervuild met schadelijke zware metalen. Maar als we letten op de herkomst van witwier, al het zeewier consumeren en dat met mate doen, kunnen we genieten van de voordelen ervan.

Anna Sandner

Senior Editor

Anna.Sandner@galaxus.de

Wetenschapsredacteur en bioloog. Ik hou van dieren en ben gefascineerd door planten, hun mogelijkheden en alles wat je ermee kunt doen. Daarom is mijn favoriete plek altijd buiten - ergens in de natuur, het liefst in mijn wilde tuin.

Deze artikelen kunnen je ook interesseren